نقد و بررسی کتاب هم‌نوازی شبانه ارکستر چوبها اثر رضا قاسمی

رضا قاسمی؛ نویسنده‌ای از دل موسیقی و تبعید

رضا قاسمی، نویسنده، نوازنده و آهنگ‌سازی‌ست که از دهه ۱۳۶۰ به فرانسه مهاجرت کرد. او سال‌ها نوازنده برجسته سه‌تار در گروه شیدا بود و بعد از مهاجرت، با آثاری چون «هم‌نوایی شبانه ارکستر چوب‌ها»، صدای تازه‌ای در ادبیات تبعید ایرانی شد. سبک نگارشش تلفیقی‌ست از واقع‌گرایی جادویی، طنز تلخ و روان‌شناسی عمیق.

درباره کتاب «هم‌نوایی شبانه ارکستر چوب‌ها»

این رمان، روایت‌گر زندگی مردی ایرانی در پاریس است که با انزوایی عمیق و ترس از فروپاشی روانی دست‌وپنجه نرم می‌کند. قهرمان داستان که در اتاق زیرشیروانی‌اش پناه گرفته، کم‌کم به این باور می‌رسد که هم‌اتاقی‌های سابقش به درخت تبدیل شده‌اند! این روایت عجیب اما تاثیرگذار، تصویری‌ست نمادین از تبعید، تنهایی و تلاش برای حفظ هویت در دنیایی بیگانه.

ویژگی‌های برجسته کتاب

• فضاسازی درخشان: اتاق زیرشیروانی، با همه تنگی و سکوتش، به صحنه‌ای برای روان‌کاوی شخصیت تبدیل می‌شود.
• زبان و نثر خاص: ترکیب طنز سیاه، نثر شاعرانه و روایت شکسته‌شده، کتاب را از دیگر رمان‌های فارسی متمایز می‌کند.
• روایت در مرز واقعیت و خیال: خواننده مدام بین توهم و حقیقت معلق می‌ماند، درست مثل شخصیت اصلی.

نقدهای وارد شده

بعضی خوانندگان، کتاب را بیش‌ازحد ذهنی و گاه پیچیده توصیف کرده‌اند، اما بسیاری همین ویژگی را دلیل عمق و اثرگذاری آن می‌دانند. این کتاب برنده جایزه هوشنگ گلشیری شد و به زبان‌های مختلفی ترجمه شده است.

بخشی از کتاب

“مدتی‌ست که به درخت تبدیل شده‌ام. درختی ساکن در زاویه‌ای از اتاق، با برگ‌هایی که صدای‌شان را فقط شب‌ها می‌شنوم…”